Dagmara Leonik – 2018-04-16, Rzeczpospolita
Podatnik zobowiązany jest do odniesienia progów transakcyjnych do wartości będącej sumą wartości transakcji jednego rodzaju zawartej z poszczególnymi podmiotami powiązanymi.
Na tle obowiązujących przepisów ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych i od osób prawnych powstało wiele wątpliwości związanych ze sporządzaniem dokumentacji cen transferowych m.in. w zakresie tego, czy wskazany w przepisach limit transakcji (innych zdarzeń), mających istotny wpływ na wysokość dochodu (straty) podatnika, należy odnosić osobno do każdej transakcji (innego zdarzenia) zawartej z danym podmiotem powiązanym.
24 stycznia 2018 roku minister finansów wydał interpretację ogólną (DCT.8201.1.2018DCT.8201.1.2018) dotyczącą wykładni przepisów o cenach transferowych, w której sprecyzował, w jaki sposób należy ustalać progi obligujące podatników do sporządzania dokumentacji podatkowej cen transferowych.
Wyjaśnienia Ministra
Jak wynika z treści przedmiotowej interpretacji ustalenie istotności transakcji lub innego zdarzenia na potrzeby obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej powinno odbywać się w odniesieniu do transakcji jednego rodzaju lub innych zdarzeń jednego rodzaju. W konsekwencji, jeżeli wartość danego, jednego rodzaju transakcji (innych zdarzeń) nie będzie przekraczać progu ustawowego, to podatnik nie będzie miał obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej dla takiego rodzaju transakcji (innych zdarzeń). Podatnik nie ma zatem obowiązku sumowania wartości różnych rodzajów transakcji lub różnych rodzajów innych zdarzeń w celu określenia obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej.
Z kolei, w celu ustalenia obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej, podatnik zobowiązany jest do odniesienia progów transakcyjnych do wartości stanowiącej sumę wartości transakcji jednego rodzaju (lub innego zdarzenia jednego rodzaju) zawartej z poszczególnymi podmiotami powiązanymi, a nie do wartości transakcji jednego rodzaju (lub innego zdarzenia jednego rodzaju) zawartej z jednym konkretnym podmiotem powiązanym. Innymi słowy, jeżeli jeden rodzaj transakcji (innego zdarzenia) realizowany jest z więcej niż jednym podmiotem powiązanym, to w celu określenia, czy istnieje obowiązek sporządzenia dokumentacji, sumuje się wszystkie transakcje (inne zdarzenia) jednego rodzaju.
Krok po kroku
W praktyce powodować to będzie, że jeśli podatnik zawarł podobną transakcję (np. w zakresie świadczenia usług) z kilkoma podmiotami powiązanymi, to w celu ustalenia, czy spoczywa na nim obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej, powinien on:
– w pierwszej kolejności zsumować wartości tej konkretnej transakcji zawartej z poszczególnymi podmiotami powiązanymi,
– następnie uzyskaną w ten sposób sumę podatnik powinien zestawić z obowiązującym go progiem ustawowym.
Gdy łączna wartość transakcji przekroczy wartość progu obligującego podatnika do sporządzenia dokumentacji podatkowej, podatnik zobowiązany będzie do przygotowania dokumentacji podatkowej dla transakcji zawartej z każdym z podmiotów powiązanych. Obowiązek ów powstanie również wtedy, gdy wartość żadnej pojedynczej transakcji (innego zdarzenia) nie przekroczy samodzielnie ustawowego progu podatkowego.
Minister finansów podkreślił przy tym, że obowiązek dokumentacyjny spoczywa tylko na podmiotach przeprowadzających transakcje z podmiotami powiązanymi bądź podmiotami mającymi siedzibę w tzw. rajach podatkowych.
Czynniki determinujące
W interpretacji ogólnej minister finansów wyjaśnił również jakie czynniki są determinujące przy ustalaniu transakcji (innego zdarzenia) jednego rodzaju, nie definiując jednak przy tym samego pojęcia. To po stronie podatnika leży prawidłowe określanie jednego rodzaju transakcji (lub jednego rodzaju innych zdarzeń). Jeżeli główne parametry transakcji, istotne z punktu widzenia cen transferowych, takie jak np. istotne funkcje, aktywa, ryzyka, a także sposób kalkulacji ceny, istotne warunki płatności itd., są do siebie zbliżone, to poszczególne przepływy pieniężne powinny być agregowane do jednego rodzaju transakcji (lub jednego rodzaju zdarzenia). Jak wskazał minister finansów, niedopuszczalne jest sztuczne dzielenie transakcji jednego rodzaju (lub zdarzenia jednego rodzaju) na kilka mniejszych quasi-transakcji w celu uniknięcia obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej.
Co wynika z ustaw o PIT i o CIT
Zgodnie z art. 9a ust. 1d ustawy o CIT oraz art. 25a ust. 1d ustawy o PIT, dokumentację cen transferowych sporządza się w szczególności dla transakcji lub innych zdarzeń mających istotny wpływ na wysokość dochodu (straty) podatnika, przez co rozumie się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których łączna wartość przekracza w roku podatkowym równowartość 50 000 euro, z tym że w przypadku podatników, których przychody w rozumieniu przepisów o rachunkowości, w roku poprzedzającym rok podatkowy przekroczyły równowartość:
1) 2 000 000 euro, lecz nie więcej niż równowartość 20 000 000 euro – za takie transakcje lub inne zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których wartość przekracza w roku podatkowym kwotę stanowiącą równowartość kwoty 50 000 euro powiększoną o 5000 euro za każdy 1 000 000 euro przychodu powyżej 2 000 000 euro;
2) 20 000 000 euro, lecz nie więcej niż równowartość 100 000 000 euro – za takie transakcje lub inne zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których wartość przekracza w roku podatkowym kwotę stanowiącą równowartość kwoty 140 000 euro powiększoną o 45 000 euro za każde 10 000 000 euro przychodu powyżej 20 000 000 euro;
3) 100 000 000 euro – za takie transakcje lub inne zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których wartość w roku podatkowym przekracza kwotę stanowiącą równowartość kwoty 500 000 euro.
ZDANIEM AUTORKI
Wykładnia zaprezentowana przez ministra finansów, w myśl której próg transakcyjny odnieść należy do wartości stanowiącej sumę wartości transakcji (innego zdarzenia) jednego rodzaju, zawartej z poszczególnymi podmiotami powiązanymi, a nie do wartości transakcji (innego zdarzenia) jednego rodzaju z jednym konkretnym podmiotem powiązanym, jest dyskusyjna.
Co istotne, w ostatnim czasie organy podatkowe stały na stanowisku, że w tym zakresie obowiązek przygotowania dokumentacji podatkowej będzie zależeć od przekroczenia ustawowych limitów przez transakcję zawartą z konkretnym podmiotem powiązanym (przykładowo: interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 grudnia 2017 r., 0111-KDIB1-3.4010.447.2017.1.MST, interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 stycznia 2018 r., 0111-KDIB2-1.4010.332.2017.1.JP). Tym samym organy podatkowe wskazywały, że ustalanie, czy istnieje obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej, powinno się odbywać na podstawie dwóch kryteriów: jednorodności transakcji i jej wartości w odniesieniu do danego podmiotu powiązanego, z którym transakcja jest realizowana. Takie podejście ograniczało obowiązek sporządzania przez podatników dokumentacji podatkowej dla transakcji, których odrębne wartości nie przekraczają ustawowych progów. Pogląd wyrażony przez ministra finansów, bazujący wyłącznie na kryterium jednorodności transakcji, może spowodować, że podatnicy będą zobligowani sporządzić dokumentację podatkową nawet w przypadku drobnych transakcji z podmiotami powiązanymi, jeśli tylko będą to transakcje tego samego rodzaju. Z drugiej strony, w dalszym ciągu nie wiadomo jak należy rozumieć pojęcie „transakcja jednorodna”. Wątpliwości nie rozwiewają wskazane przez ministra finansów czynniki, które podatnik powinien brać pod uwagę przy określaniu czy dane transakcje są transakcjami jednego rodzaju. Tym samym, to na podatniku ciąży określenie czy dane transakcje lub inne zdarzenia należy kwalifikować jako „jednego rodzaju”.
Z uwagi na to, że interpretacje ogólne wydawane są w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe, istnieje uzasadnione ryzyko, że pogląd wyrażony w przedmiotowej interpretacji ogólnej podzielą organy podatkowe w trakcie kontroli podatkowych.
Podstawa prawna: art. 9a ust. 1d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 2343 ze zm.) art. 25a ust. 1d ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 200 ze zm.)
Rzeczpospolita z dnia 16.04.2018 r.
Dagmara Leonik – radca prawny i doradca podatkowy w kancelarii Podniesiński i Wspólnicy
